Osmanlı ve Cumhuriyet döneminde ipek böcekçiliğinde önemli bir merkez olan Diyarbakır'ın Kulp ilçesinde 12 yıl önce "İpek İplik Üretim Tesisi Projesi" hayata geçirildi. Proje kapsamında devletin verdiği destekler sayesinde yaş koza üretimi Kulplular için yeniden önemli bir gelir kaynağı haline geldi.
Proje kapsamında ilçeye bağlı kırsal Ağaçlı Mahallesi'nde açılan İpek İplik Üretim Tesisi ile yaş koza üretimi yaygınlaştı. Her yıl İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ekipleri saha çalışması yaparak, belirledikleri damızlık ipek böceği yetiştiricilerine tohum dağıtıyor.
İlçeye bağlı köylerde 700 ailenin yetiştirdiği damızlık ipek böceğinden elde edilen yaş kozalar, tesiste iplik haline getiriliyor, daha sonra el emeği göz nuruyla ipek şal, kravat, fular ve eşarba dönüştürülüyor.
"İpek koza denilince Kulp'un akıllara gelmesini istiyoruz"
İlçe Tarım ve Orman Müdürü Selman Karayaka, ipek böcekçiliğinin ilçeye, şehre ve ülkeye kültürel ve ekonomik anlamda katkısı olduğunu söyledi.
İpek böcekçiliğinin ilçenin tanıtılmasını da sağladığını kaydeden Karayaka, geçen yıl 44 ton yaş koza üretimi yapıldığını, ilçeye gelen destek miktarının 7,5 milyon lira olduğunu anımsattı.
Karayaka, "Bu ilçemizin nüfusu için ciddi bir rakamdır. 2023 yılı tarımsal desteklemeler açıklandığı zaman kozaya verilen devlet desteğinin artacağını öngörüyoruz. Eğer beklediğimiz hedeflere ulaşırsa yaklaşık 20 milyon liraya yakın bir destek olacağını tahmin ediyoruz. Bakanlığımıza bu konuda gerekli bilgileri ulaştırdık." ifadelerini kullandı.
İlçede ipek böcekçiliği alanında yaklaşık 1000 kişinin ekonomik anlamda aile bütçesine katkı sağladığını belirten Karayaka, ilçenin coğrafi şartlarının çok sert olduğunu, bu imkanlar olmadığı takdirde vatandaşların büyükşehirlere çalışmaya gitmek zorunda kalacağını söyledi.
Projenin vatandaşların ailelerinin yanında kalarak ekonomik kazanç elde etmelerini sağladığını anlatan Karayaka, şöyle konuştu:
"Geçen yıl 44 ton yaş koza üretimi ülkemizdeki üretimin yüzde 55'ine tekabül etti. Bu yıl için hedefimizi yüzde 70'in üzerine çıkarmak olarak belirlemiştik ve bu hedefimize de ulaştık. Bu yıl üretimimiz 55 ton oldu. Ülkemizdeki üretimin yaklaşık yüzde 70'ine tekabül ediyor. Yaklaşık 2 yıldır üretim noktasında Bursa'nın da iki katının üzerine çıktık. Hedefimiz, Türkiye'de koza üretiminin yüzde 90'ını karşılayabilmek. Buna da büyük bir inanç ve kararlılıkla devam ediyoruz. Ülkemizde ipek koza denilince Bursa değil Diyarbakır'ın, Kulp'un akıllara gelmesini istiyoruz. 2000 yılında 50, 60 kilogram olan üretim ivme kazanarak şu anda 55 tona yükseldi. Bu da çok ciddi bir başarıdır. İlçemizde bir katma değer oluşturduk."
"Tüm Türkiye ipek böcekçiliği sayesinde ilçemizi tanıyor"
Tesiste çalışan Keziban Yasak da 5 yıldır ipek iplik üretiminde çalıştığını, işini sevdiğini söyledi.
Yasak, "İpek böcekçiliği ilçemiz için çok önemli, bize de çok katkı sağlıyor. Tüm Türkiye ipek böcekçiliği sayesinde ilçemizi tanıyor. Kazandığımız parayla ailemize destekte bulunuyoruz, ihtiyaçlarımızı karşılıyoruz. Nişanlıyım. Kazandığım parayla çeyizimi hazırlıyorum." diye konuştu.
Ümran Efe ise tesiste ilk açıldığı yıldan bu yana çalıştığını, zorlu bir iş olduğunu ancak zamanla alıştığını dile getirdi.
